گودی کمر حالتی است که در آن انحنای طبیعی ستون فقرات از بین میرود. این اتفاق به دلیل وضعیت نامناسب نشستن و ایستادن، مشکلات مادرزادی، چاقی، بی تحرکی و برخی بیماریها رخ میدهد. درمان این عارضه با روشهایی مثل فیزیوتراپی، اصلاح سبک زندگی و حرکات اصلاحی صورت میگیرد. در مواردی که گودی کمر خیلی شدید باشد، جراحی توصیه میشود.
علت ایجاد گودی کمر چیست؟
گودی کمر یا هایپرلوردوزیس (hyperlordosis) به دلایل مختلفی ایجاد میشود که عبارتند از:
حالت نامناسب بدن
نشستن طولانی مدت باعث میشود عضلات کمر تلاش مضاعفی برای ثابت نگه داشتن ستون فقرات و حمایت از آن بکنند. این فشار اضافه منجر به سفتی ضعف عضلات کمر و شکم، و گود شدن کمر میشود. علاوه بر این، کسانی که بد میخوابند یا موقع ایستادن شکمشان را جلو میدهند هم دیر یا زود کمرشان گود میشود.
چاقی
یکی از شایعترین دلایل هایپرلوردوزیس چاقی است. تجمع چربی در کمر و باسن نتیجهاش میشود فشار چند برابر به کمر! این فشار کم کم شکم را به جلو متمایل میکند و ستون فقرات را از انحنای طبیعیاش که به شکل S است به حالت C در میآورد.
ورزش نکردن
نتیجه کم تحرکی، ضعف عضلات شکم، عضلات مرکزی و عضلات لگن و باسن است. این عضلات برای حمایت از ستون فقرات خیلی مهم هستند و وقتی ضعیف میشوند نمیتوانند ستون فقرات را در جای خودش نگه دارند.
ژنتیک و مشکلات زمینهای
ساختار و انحنای ستون فقرات در برخی افراد از همان زمان تولد نامناسب است. از طرف دیگر، ابتلا به بیماریهای ژنتیکی مثل آکندروپلازی (achondroplasty) هم با ایجاد اختلال در رشد غضروفها، انحنای طبیعی بدن را برهم میزند. بیماریهای دیگری مثل سندروم اهلرز-دانلوس (Ehlers-Danlos Syndrome)، سندروم مارفان (Marfan Syndrome) و کیفوز یا گوژپشتی (Kyphosis) هم در این قضیه دخیل هستند. آتروز، پوکی استخوان و پارکینسون نیز در ابتلا به این عارضه نقش دارند.
چه افرادی دچار گودی کمر میشوند؟
افراد زیر بیشتر در معرض گود شدن کمر قرار دارند:
✅ کسانی که شغلشان طوری است که مدام باید بنشینند یا بایستند.
✅ کسانی که عضلات شکمی ضعیفی دارند.
✅ افراد چاق
✅ کسانی که به شکم میخوابند.
✅ خانمهای باردار
✅ افرادی که حالت نشستن یا ایستادن درستی ندارند.
✅ افرادی که به خاطر سوانح رانندگی، زمین خوردن یا ضربه به ستون فقرات دچار مشکل در این ناحیه شدهاند.
نحوه تشخیص گودی کمر
اگر دچار علائمی مثل درد و گرفتگی کمر، جلو آمدن سر و گردن، قوس غیر طبیعی بدن، خستگی زودرس و درد پاها و باسن شدهاید بهترین کار مراجعه به پزشک است. پزشک با معاینه فیزیکی بدن شما و گاهی وقات با عکسبرداری ام آر آی این عارضه را تشخیص میدهد.
خودتان در خانه هم میتوانید تست گودی غیرطبیعی کمر را انجام بدهید. برای این کار کمرتان را به دیوار بچسبانید. در این حالت باید پاها، باسن و شانهها کاملاً به دیوار بچسبند. حالا دستتان را از فضای خالی بین کمر و دیوار عبور بدهید. حالت طبیعیاش این است که قوس کمر ۴۵ درجه باشد. اگر دستتان خیلی راحت از این فضای خالی عبور کرد کمرتان گود است.
روشهای درمان گودی کمر
درمان هایپرلوردوزیس به علتش بستگی دارد؛ به طور کلی شامل موارد زیر میشود:
تمرینات اصلاحی و تقویتکننده
یکی از حرکات اصلاحی مناسب قوس کمر، تمرین پل باسن است. به پشت دراز بکشید. زانوهایتان را به سمت شکم خم کنید. حالا باسنتان را از زمین جدا کنید و بالا بیاورید. در این حالت باید شانهها و زانوها در یک راستا باشند. چند ثانیه به همین حالت بمانید و بعد باسن را پایین بیاورید. این تمرین را چند بار در روز انجام بدهید.
تمرینات دیگری مثل حرکت گربه شتر، تمرینات تقویت عضلات شکم و چهار سر ران هم برای درمان قوس کمر بسیار مؤثرند.
اصلاح سبک زندگی
ستون فقرات شما به هر حالتی که آن را عادت بدهید در میآید؛ پس حالت درست را انتخاب کنید. اگر وزنتان زیاد است آن را پایین بیاورید، کفش پاشنه بلند نپوشید. طاق باز بخوابید و چند کوسن زیر زانوهایتان بگذارید. در محل کارتان هم از صندلی ارگونومیک استفاده کنید.
فیزیوتراپی و جراحی
اگر قوس کمر شدید باشد و باعث درد زیاد شده باشد پزشک مسکن تجویز میکند و از شما میخواهد تحت فیزیوتراپی قرار بگیرید. در مواردی که هیچ کدام از این روشها جوابگو نبود، جراحی اصلاحی انجام میشود.
آیا گودی کمر برای افراد خطراتی را به همراه دارد؟
بله. اگر این عارضه درمان نشود، درد شدید، اختلال در تعادل و مشکلات مربوط به دیسک کمر را به همراه میآورد. علاوه بر این، برخی افرادی که برای طولانی مدت دچار قوس غیر طبیعی کمر هستند با بی اختیاری ادرار هم مواجه میشوند. بی حسی و احساس گزگز کردن کمر، مشکلات گوارشی، فشار به اندامهای داخلی و احتمال ابتلا به اختلالات عصبی هم از جمله عوارض گودی طولانی مدت کمر است. این عارضه روی فعالیتهای روزمره شما هم اثر منفی میگذارد و کیفیت زندگیتان را پایین میآورد.
سؤالات متداول گودی کمر
اگر به پزشک عمومی مراجعه کنید احتمالاً به متخصص ارتوپد یا کلینیکهای درد ارجاع داده میشوید. در این مراکز بهترین درمانها برای درمان قوس غیر طبیعی بدن ارائه میشود.
بله. انحنای غیر طبیعی باعث برهم خوردن تعادل بدن میشود. در این حالت سر و گردن به جلو کشیده میشوند که فشار و تنش در گردن و شانهها را به دنبال میآورد.
بله. بچههایی که کوله پشتیهای سنگین روی دوش میاندازند، چاق هستند یا درست نمیایستند و طرز نشستن صحیحی ندارند هم دچار این عارضه میشوند.
در نهایت…
افراد چاق، خانمهای باردار، کسانی که دچار مشکلات ژنتیکی و زمینهای هستند و کارمندانی که مدام باید بنشینند بیشتر در معرض ابتلا به گودی کمر قرار دارند. خوشبختانه این عارضه درمانپذیر است. اگر دچار کمر درد شدهاید یا حس میکنید قوس طبیعی بدنتان از بین رفته میتوانید با مراجعه به پزشک مشکلتان را حل کنید. پیشنهاد ما به شما عزیزان، مراجعه به دکتر آریانی –فوق تخصص درمان و کنترل درد- است. تجربه، تخصص و مهارت بالای ایشان شما را خیلی زود به زندگی عادی و با کیفیت گذشتهتان بر میگرداند.