پارگی مینیسک زانو امروزه از شایعترین آسیبهای مربوط به زانو بوده که بسیار دردناک است. این عارضه عمدتا در اثر فعالیتهای ورزشی که در آنها پا درگیر است یا افزایش سن اتفاق میافتد و در نهایت موجب محدودیتهایی در حرکت زانو میشود. پارگی مینیسک زانو به روشهای مختلفی قابل درمان بوده که تشخیص بهترین روش درمانی معمولا به عهده پزشک متخصص است.
علت پارگی مینیسک زانو و نشانههای آن، روش تشخیص این عارضه و روشهای درمان آن از مواردی است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
علت پارگی مینیسک زانو چیست؟
شایع ترین علل پارگی مینیسک زانو عبارتند از:
فعالیتهای ورزشی
پارگی مینیسک ممکن است در حین ورزشهایی مثل فوتبال، بسکتبال و راگبی که در آنها پا درگیر است و فشار زیادی به زانو وارد میشود، اتفاق بیفتد. میتوان گفت حتی گاهی بلند کردن وزنه نیز میتواند موجب پارگی مینیسک شود. این موارد نشان میدهد که ورزشکاران در بسیاری از رشتههای ورزشی بیشتر از سایر افراد در معرض پارگی مینیسک هستند.
افزایشسن
با بالارفتن سن مینیسک زانو سست و ضعیف میشود. به همین دلیل پارگی مینیسک در افراد بالای ۳۰ سال بیشتر اتفاق میافتد. افرادی که به ضعف مینیسک زانوی دچارند، گاها به وسیله انجام حرکات سادهای مانند چمباتمه زدن و یا پیادهروی عادی نیز ممکن است مشکلاتی نظیر آسیب به منیسک را تجربه کنند. همچنین افرادی که مبتلا به آرتروز هستند نیز بیشتر از افراد عادی در معرض پارگی مینیسک زانو هستند. آرتروز یک بیماری مربوط به مفصل است که عوارضی مثل درد و سفتی در مفاصل را در پی دارد.
پارگی مینیسک زانو چه نشانههایی دارد؟
اولین چیزی که فرد به هنگام پارگی مینیسک زانو ممکن با آن مواجه شود، شنیدن صدای بیرون آمدن آن از مفصل زانو است. دیگر علائم پارگی مینیسک عبارتند از:
✅ احساس درد در زانو به خصوص نواحی آسیب دیده
✅ تورم زانو و التهاب آن
✅ محدودیت حرکت در زانو
✅ ناتوانی زانو برای تحمل وزن فرد
✅ گرفتگی زانو
تشخیص پارگی مینیسک زانو
پارگی مینیسک زانو با روشها و معاینات مختلفی قابل تشخیص است. برخی از این روشها عبارتند از:
معاینه فیزیکی
پس از این که فرد علائم و مشکلات خود را برای پزشک توضیح داد، پزشک اقدام به معاینه زانو و بررسی دامنه حرکت فرد خواهد کرد. اگر پزشک به پارگی مینیسک زانو شک داشته باشد، نقطهای که در آن مینسک در امتداد مفصل قرار میگیرد را با دقت بیشتری بررسی خواهد کرد. حتی ممکن است برای اطمینان از پارگی مینیسک پزشک اقدام به انجام آزمایش مک موری نماید. در این آزمایش زانو از نظر خم کردن، صاف کردن و چرخش ارزیابی خواهد شد.
تصویر برداری از زانو
معمولا پزشک برای تایید پارگی مینیسک زانو، انجام آزمایشاتی از قبیل رادیولوژی و ام آر آی را تجویز مینماید.
آرتروسکوپی
اگر پزشک با انجام سایر روشهای گفته شده موفق به تشخیص علت اصلی درد زانوی فرد نشود، انجام آرتروسکوپی را توصیه مینماید. آرتروسکوپ از ابزار فیبر نوری بوده که منعطف و کم قطر است. این وسیله مجهز به یک دوربین و منبع نور کوچک است که از طریق ایجاد شکاف به درون زانو وارد میشود.
روشهای درمان پارگی مینیسک زانو
درمان این عارضه به مواردی مثل سایر مشکلات مربوط به زانو، سن فرد و میزان فعالیت فرد بستگی دارد. با این حال برخی از روشهای درمانی رایج برای این بیماری عبارتند از:
دارو درمانی
در صورت صلاحدید پزشک جهت کنترل درد میتوان از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی استفاده نمود. البته باید گفت مصرف این داروها به علت عوارضی که ایجاد میکنند، در طولانی مدت پیشنهاد نمیگردد. همچنین گاها برای تقویت بافتهای آسیب دیده در زانو، استفاده از مکملهایی مثل گلوکزامین یا اسید هیالورونیک توصیه میشود. در نهایت با ادامه دار شدن درد پزشک ممکن است داروهای کورتونی، استروئیدی و یا داروهای موضعی تجویز کند که میتواند در کاهش ورم و التهاب نیز کمک کننده باشند.
فیزیوتراپی و حرکات اصلاحی
فیزیوتراپی به وسیله کنترل درد و التهاب، یک درمان موثر برای این عارضه به شمار میرود. فیزیوتراپ در طول دوره درمان تمرینات خاصی را برای حفظ قدرت زانو و بازیابی آن و در نهایت کمک به حرکت زانو طراحی خواهد کرد. تاکید میشود که فرد موظف است تا زمان بهبودی کامل خود در جلسات فیزیوتراپی به طور منظم شرکت کند.
تزریق پی آر پی
در این روش برای ترمیم مینیسک زانوی آسیب دیده، از پلاکتهای خون خود فرد استفاده خواهد شد. تزریق پلاسمای غنی از پلاکت معمولا در کمتر از یک ساعت انجام میشود. در این روش ابتدا از فرد به مقدار لازم خون گرفته میشود، و سپس این خون در دستگاه سانتریفوژ یه مدت ۱۵ الی ۲۰ دقیقه قرار داده میشود تا بدین وسیله پلاکتها از پلاسمای خون جدا شوند. در نهایت این پلاکت به زانوی فرد طی یک روشهای خاصی تزریق خواهد شد. باید گفت تزریق پلاکت در افرادی که آسیب دیدگی زانوی آنها شدیدتر است، ممکن است بیش از یکبار انجام شود که تشخیص آن به عهده پزشک است.
اوزون تراپی
تزریق اوزون سبب بازیابی و بهبود سطح گردش خون خواهد شد و از این طریق شرایط مناسبی را برای بهبود مینیسک آسیب دیده فراهم خواهد کرد. در این روش گازهای مخصوص به وسیله تجهیزات خاصی به نواحی آسیب دیده در زانو وارد خواهد شد. باید گفت اوزون تراپی علاوه بر این که به ترمیم بافتهای آسیب دیده زانو کمک میکند، میتواند در کاهش درد ناشی از این عارضه نیز موثر باشد.
درمانهای خانگی
گاها درمانهای خانگی نیز میتوامد به بهبود درد ناشی از پارگی از مینیسک کمک کند. برخی از روشهای خانگی موثر جهت درمان و کاهش درد مینیسک آسیب دیده، عبارتند از:
- قرار دادن کمپرس یخ هر سه ساعت روی زانو جهت کاهش تورم و درد
- فشرده کردن زانو به وسیله یک بانداژ الاستیک برای کاهش التهاب
- قرار دادن زانو بالاتر از سطح بدن جهت کاهش تورم
عدم درمان پارگی مینیسک زانو چه خطراتی را برای فرد به همراه دارد؟
عدم درمان پارگی مینیسک عوارضی را در پی دارد که عبارتند از:
⚠️ احساس درد مداوم در زانو
⚠️ احساس درد شدید حتی با لمس آهسته
⚠️ تورم زانو و ناتوانی در راه رفتن
⚠️ عدم صاف شدن زانو
⚠️ شنیدن صدای تق تق در زانو به صورت مداوم
سوالات متداول پارگی مینیسک زانو
پاسخ به این سوال بسته به شرایط متفاوت است. به طور کلی در صورتی که پارگی و آسیب به منیسک علائمی مثل خالی کردن زانو و تورم را در پی داشته باشد، فشار زیاد به زانو ممکن است باعث افزایش شدت آسیب شود.
بله. اگر پارگی مینیسک در حد خفیف یا متوسط باشد، ترمیم خواهد شد.
در برخی موارد بله. اگر درمان پارگی مینیسک جدی گرفته نشود ممکن است در طولانی مدت ناتوانی دائمی رخ دهد.
نتیجه گیری
پارگی مینیسک زانو ممکن است در اثر مواردی مثل انجام فعالیتهای ورزشی یا افزایش سن اتفاق بیفتد. این بیماری روشهای درمانی متفاوتی دارد که درمان نهایی آن باید به وسیله پزشک توصیه شود. عدم درمان پارگی مینیسک در طولانی مدت عوارض بسیاری مثل درد شدید، تورم و در نهایت ناتوانی کامل را در پی خواهد داشت. به همین دلیل لازم است فرد در صورت داشتن علائم مربوط به آسیب دیدگی مینیسک در کوتاهترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کند.