آرتروز مفصل ران و لگن بیشتر در سنین میانسالی و سالمندی بروز میکند و به تدریج باعث درد، خشکی و محدودیت حرکتی در این ناحیه میشود، این عارضه فعالیت های روزمره مثل راه رفتن، نشستن یا حتی خوابیدن را با اختلال مواجه کرده و کیفیت زندگی فرد را کاهش میدهد، گاهی افراد درد لگن را به مشکلات دیگر نسبت میدهند و متوجه منش اصلی آن نمیشوند، اما چه عواملی باعث بروز آرتروز لگن میشود و چه راهکارهایی برای کنترل و درمان آن وجود دارد؟
آرتروز مفصل ران و لگن چیست؟
مفصل ران از انتهای گلوله ای شکل استخوان ران تشکیل شده است که در داخل ران قرار می گیرد، قسمت داخلی این اتصال به شکل توپی با غضروف صاف پوشانده شده است تا به راحتی مفصل حرکت کند و اگر این غضروف صاف از بین برود، باقی مانده سطوح ناهموار توپی روی هم ساییده می شوند و باعث درد می شوند، با گذشت زمان، آرتروز مفصل را تخریب کرده یا به طور دائمی آسیب میرساند.
آرتروز لگن یکی از علل شایع درد در لگن است، آرتروز یک اختلال پیشرونده است، به این معنی که به طور معمول به تدریج شروع می شود و با گذشت زمان بدتر می شود، اصطلاح آرتروز در لغت به معنای “التهاب مفصل” است.
علل بروز آرتروز مفصل ران و لگن
در ابتدا نگاهی به آمار ابتلا به این نوع آرتروز خواهیم داشت، 22٪ از جمعیت ایالات متحده در سال 2010 نوعی آرتروز را گزارش کردند و در میان بزرگسالان بالای 65 سال، 50٪ به نوعی آرتروز دارند.
علل بروز آرتروز مفصل ران و لگن متنوع است که در ادامه برخی از عوامل مهم را برای شما توضیح میدهم:
سن و پیری
با پیشرفت سن، فرایند طبیعی تخریب و سایش در مفاصل تشدید میشود و بروز آرتروز مفصل ران و لگن در افراد شایعتر میشود.
ژنتیک
وجود عوامل ژنتیکی افراد را در برابر بروز آرتروز مفصل ران و لگن حساس کرده و احتمال ابتلا را افزایش میدهد.
آسیب و صدمات
آسیب های مکرر به مفاصل ران و لگن، مانند شکستگی ها، ضربه، ورزش های با ضربه و فعالیت های ورزشی سنگین به آرتروز منجر میشوند.
مشکلات ساختاری مفصل ران شامل دیسپلازی مفصل ران، گرفتگی استخوان ران نیز از جمله دلایل آرتروز است.
چاقی
وزن بیش از حد بدن، فشار اضافه بر مفاصل را افزایش داده و ریسک آرتروز مفصل ران و لگن را افزایش میدهد.
عوامل مزمن
برخی بیماری ها مانند التهاب مفصلی روماتوئید، دیابت، نقرس و بیماری های متابولیک خطر آرتروز را افزایش میدهند.
عوامل محیطی
عوامل محیطی مانند استفاده بیش از حد از مفاصل، فشار طولانی مدت روی مفاصل، نحوه نشستن و راه رفتن نادرست، ریسک آرتروز را افزایش میدهند.
نکته: بهتر است بدانید افرادی که شاخص توده بدنی (BMI) بالایی دارند در معرض خطر بیشتری برای آرتروز هستند، وزن اضافی فشار بیشتری را به مفاصل وارد می کند و BMI بالاتر، از جمله داشتن چاقی شکمی، همچنین در التهاب نقش دارد.
بیشتر بخوانید: ارتروز مفصل محیطی چیست؟
علائم آرتروز مفصل ران و لگن کدام اند؟
صرف نظر از نوع آرتروز، علائم آرتروز مفصل ران و لگن شامل موارد زیر است:
✅ دردی در مفصل ران که شامل درد در کشاله ران، ران خارجی یا باسن است.
✅ دردی که به طور معمول صبح شدیدتر است و با فعالیت کاهش می یابد.
✅ مشکل راه رفتن یا راه رفتن با لنگی
✅ دردی که با فعالیت شدید یا طولانی مدت بدتر می شود.
✅ سفتی در لگن یا دامنه حرکتی محدود
✅ در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید یا لوپوس، خستگی و ضعف نیز ظاهر میشود.
هر نوع آرتروز بیش از یک مفصل در بدن را درگیر میکند، بنابراین در یک فرد مبتلا به آرتروز دست، در مفصل ران نیز به این بیماری نیز برمیخوریم، آرتریت روماتوئید و لوپوس به طور معمول هر دو باسن را همزمان تحت تأثیر قرار می دهند، در حالی که آرتروز و آرتریت پسوریازیس در یک لگن رخ داده اما در ران دیگر رخ نمیدهد.
آرتروز مفصل ران و لگن چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص با بررسی علائم بالینی و انجام معاینات تخصصی در بهترین کلینیک درد در تهران آغاز میشود، پزشک ابتدا سابقه بیماری، میزان درد، سفتی و محدودیت حرکتی را ارزیابی میکند و سپس معاینه فیزیکی برای بررسی دامنه حرکت مفصل و میزان حساسیت به لمس انجام میشود، در ادامه، برای تأیید تشخیص از روش های تصویربرداری مانند اشعه ایکس برای مشاهده کاهش فضای مفصلی و تغییرات استخوانی استفاده میشود که در موارد پیچیدهتر، MRI جهت بررسی دقیقتر بافت نرم و غضروف ها یا آزمایش خون برای بیماریهای مشابه به کار میرود.
راهکارهای درمان آرتروز مفصل ران و لگن
اصلاح شیوه زندگی هم چنین می تواند به کاهش علائم آرتروز مفصل ران کمک کند، این شامل:
تغییر سبک زندگی
کاهش وزن فشار وارد بر مفصل را کم کرده و استفاده از وسایلی مانند عصا یا واکر به کاهش درد و افزایش تحرک کمک میکند، انجام فعالیت های سبک مثل شنا یا دوچرخه ثابت نیز باعث تقویت عضلات اطراف لگن و کاهش خشکی مفصل میشود.
دارو درمانی
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی و مسکن ها برای کنترل درد و کاهش التهاب استفاده میشوند و در برخی موارد، پزشک تزریق داروهای کورتونی یا ژل هیالورونیک به داخل مفصل را پیشنهاد میدهد تا موقتا التهاب کاهش یافته و حرکت راحت تر شود.
بعضی از انواع آرتروز به دسته های جدیدی از داروها پاسخ میدهند که به عنوان داروهای ضد روماتیس اصلاح کننده بیماری شناخته می شوند، این ها داروهای جدید قدرتمندی هستند اما برای همه مبتلایان به آرتروز مناسب نیستند.
تزریق
تزریق PRP یا سلول های بنیادی باعث بازسازی بافت و کاهش التهاب میشود و این روش ها برای بیمارانی مناسب است که هنوز آرتروز شدید ندارند و به دنبال راه حلی غیرجراحی برای بهبود درد و افزایش عملکرد مفصل هستند.
بیشتر بخوانید: درمان آرتروز مفاصل با سلول های بنیادی
ورزش و فیزیوتراپی
تمرینات کششی و تقویتی نقش مهمی در حفظ دامنه حرکتی مفصل دارند، با انجام ورزش، عضلات اطراف ران قوی تر شده و فشار کمتری به مفصل وارد میشود، در نتیجه درد کاهش یافته و توانایی انجام کارهای روزمره بهبود مییابد.
ورزش های مناسب عبارتند از:
- یوگا
- دوچرخه سواری یا استفاده از دوچرخه ثابت
- شنا یا ورزش در آب
- تمرینات تقویت کننده
- پیاده روی
کالج روماتولوژی آمریکا و بنیاد آرتروز ( ACR / AF) توصیه می کنند با یک شخص دیگر یا مربی ورزش کنید و فعالیتی را که از آن لذت می برید انتخاب کنید.
جراحی
در مراحل پیشرفته که درد شدید و محدودیت حرکتی زندگی فرد را مختل میکند، جراحی تعویض مفصل ران بهترین گزینه است که با جایگزین کردن مفصل آسیب دیده با پروتز مصنوعی، درد به میزان زیادی کاهش یافته و توان حرکتی فرد بازمیگردد.
سوالات متداول
افراد بالای ۴۰ سال، کسانی که اضافه وزن دارند، سابقه آسیب یا جراحی مفصل ران داشتهاند و همچنین افراد با زمینه ژنتیکی بیشتر در معرض ابتلا هستند.
بله، کاهش وزن باعث کم شدن فشار روی مفصل ران شده و درد و پیشرفت بیماری را کاهش میدهد.
در نهایت…
هدف از تمام روش های درمانی آرتروز مفصل ران و لگن، کنترل درد و بهبود تحرک است، اما گزینه مناسب به خود فرد بستگی خواهد داشت، درمان اولیه به سادگی ورزش و کشش است.
با این حال، آرتروز یک بیماری تخریب کننده است، به این معنی که علائم اغلب با گذشت زمان بدتر می شوند و اگر این اتفاق بیفتد متخصصین این حوزه جراحی تعویض مفصل ران را توصیه میکند.