افراد مستعد آرتروز زانو، شامل افرادی هستند که تحت تأثیر عواملی از قبیل ژنتیک، چاقی، ترمیم ناقص آسیبهای زانو، فعالیتهای ورزشی سنگین و تکراری، تماس مستقیم با آلودگیهای زیست محیطی، عمل جراحی قبلی روی زانو، عوامل سنی و تغییرات هورمونی قرار دارند. درک این عوامل و اتخاذ تدابیر احتیاطی مانند حفظ وزن سالم، ورزشهای منظم و متعادل، جلوگیری از آسیب روزمره زانو و مراقبت از سلامت عمومی میتواند در پیشگیری از آرتروز زانو مؤثر باشد.
آرتریت دردی است در ناحیه مفاصل که باعث ایجاد درد و تورم میشود. این مشکل میتواند حتی در مفاصل قوی و بزرگ بدن شما تاثیر بگذارد. اگر این اتفاق در مفصل زانو بیفتد یک بیماری جدی محسوب شده و فعالیتهای فرد را تحت تاثیر زیادی قرار میدهد.
مفصل زانو چیست؟
سه استخوان به هم می رسند تا مفصل زانو شما را تشکیل دهند. آنها عبارتند از:
- استخوان ران (فمور)
- ساق پا (درشت نی)
- کاسه زانو (کشکک)
یک ماده به نام غضروف انتهای هر استخوان را میپوشاند که بین استخوانها قرار گرفته و از ساییدگی آنها به یکدیگر جلوگیری میکند.
افراد مستعد آرتروز زانو چه علائمی دارند؟
افزایش تدریجی درد یکی از علائم شایع آرتریت زانو است. درد آرتریت معمولاً به آرامی شروع میشود، اگرچه در برخی موارد میتواند به طور ناگهانی ظاهر شود. در ابتدا، ممکن است در صبح یا بعد از مدتی حرکت نکردن متوجه درد شوید.
درد در زانو هنگام موارد زیر:
- بالا رفتن از پله
- ایستادن پس از نشستن طولانی مدت
- راه رفتن روی یک سطح صاف
- اگر زانو درد شما را از خواب بیدار میکند میتواند از علائم آرتروز باشد.
هنگام ابتلا به آرتروز زانو علائم ممکن است به سرعت پیشرفت کنند یا ممکن است طی چندین سال، بسته به فرد، ایجاد شوند. علائم می تواند بدتر شود و سپس برای مدت طولانی ثابت بماند و ممکن است هر روز متفاوت باشد.
عواملی که ممکن است باعث بدتر شدن علائم شوند عبارتند از:
- هوای سرد
- فشار و استرس
- فعالیت بیش از حد
از دیگر علائم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آرتروز زانو گاهی اوقات میتواند باعث التهاب نیز شود.
- تورم سخت، به دلیل تشکیل خارهای استخوانی (استئوفیت)
- تورم نرم، زیرا التهاب باعث جمع شدن مایع اضافی در اطراف مفصل می شود.
تورم ممکن است پس از یک دوره طولانی عدم تحرک بیشتر قابل توجه باشد، مانند زمانی که برای اولین بار صبح از خواب بیدار می شوید.
تورم مفاصل
تورم مفاصل در آرتریت روماتوئید یا RA شایع است، زیرا این یک بیماری التهابی است.
افراد مبتلا به RA ممکن است علائم دیگری نیز داشته باشند، مانند:
- تب
- خستگی
- احساس بیماری
سایر اندام های بدن مانند چشم ها، قلب و ریه ها نیز می توانند تحت تاثیر تغییرات التهابی قرار گیرند.
این به این دلیل است که RA یک بیماری سیستمیک است، به این معنی که کل بدن را تحت تاثیر قرار می دهد. در همین حال استئوآرتریت فقط بر روی مفصل آسیب دیده تأثیر مستقیم دارد.
چه افرادی بیشتر به آرتروز زانو مبتلا می شوند؟
دو دسته از افراد در معرض خطر بیشتری هستند دسته اول افرادی که به دلیل سبک زندگی اشتباه، ریسک خود را در ابتلا به این عارضه افزایش می دهند و دسته دوم افرادی که بدلیل عوامل اجتناب ناپذیر همچون سن و… به آرتروز زانو مبتلا می شوند.
عوامل خطر قابل تغییر عوامل خطری هستند که می توانید آنها را کنترل کنید. ایجاد تغییرات در سبک زندگی می تواند خطر ابتلا به برخی از انواع آرتریت یا بدتر شدن آرتریت را کاهش دهد.
اضافه وزن و چاقی
احتمال ابتلا به آرتروز زانو در افرادی که اضافه وزن داسته و چاق هستند، بیشتر از افرادی است که اضافه وزن ندارند. اضافه وزن همچنین می تواند آرتروز زانو را بدتر کند. وزن اضافی فشار بیشتری بر مفاصل، به ویژه مفاصل تحمل کننده وزن مانند باسن و زانو وارد می کند.
کاری که می توانید انجام دهید: وزن سالمی داشته باشید. تغذیه سالم و فعالیت بدنی می تواند به کاهش وزن و حفظ وزن سالم کمک کند.
عفونت
بسیاری از عوامل میکروبی مانند باکتری ها و ویروس ها می توانند مفاصل را آلوده کرده و به طور بالقوه باعث ایجاد برخی از انواع آرتریت شوند.
آنچه می توانید انجام دهید، اگر مفاصل شما متورم، گرم یا قرمز شده اند، فوراً به پزشک یا یک کلینیک درد مراجعه کنید.
آسیب های مفصلی
آسیب مفاصل یا استفاده بیش از حد مانند خم شدن زانو و استرس مکرر می تواند به مفصل زانو آسیب برساند و به ایجاد آرتروز در آن مفصل کمک کند.
کاری که می توانید انجام دهید، با انجام تمرینات مخصوص از مفاصل خود در برابر آسیب محافظت کنید.
ورزشکاران حرفه ای
افرادی که به صورت حرفه ای ورزش می کنند در معرض خطر ابتلا به آرتروز زانو هستند. به همین جهت این افراد به دلیل آسیبهای مختلفی که ممکن است در طول دوره ورزشکاری خود ببینند باید تا حد بسیار زیادی مراقب بروز آرتروز باشند و طبق دستور پزشک موارد مهمی را رعایت کنند.
اشتغال
مشاغلی که شامل خم شدن مکرر زانو و چمباتمه زدن هستند با آرتروز زانو مرتبط هستند.
کاری که می توانید انجام دهید، مطمئن شوید که محل کار شما عاری از خطرات سقوط است و دارای فضا، تجهیزات و ابزار متناسب با توانایی و محدودیت های فیزیکی شما است.
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید (RA) را در افراد افزایش می دهد و می تواند بیماری را بدتر کند. همچنین می تواند مشکلات جسمانی دیگری ایجاد کند. سیگار کشیدن همچنین می تواند فعالیت بدنی را دشوارتر کند.
کاری که می توانید انجام دهید، سیگار را ترک کنید.
عوامل خطر آرتروز زانو که نمی توانید کنترل کنید؟
عوامل خطر غیر قابل تغییر عوامل خطری هستند که شما نمی توانید آنها را کنترل کنید. این شامل:
سن
خطر ابتلا به اکثر انواع آرتریت با افزایش سن افزایش می یابد.
جنسیت
بیشتر انواع آرتریت در زنان شایع تر است، از جمله استئوآرتریت (OA)، آرتریت روماتوئید (RA)، و فیبرومیالژیا. نقرس در مردان شایع تر است. کارشناسان دقیقا نمی دانند که چرا زنان در معرض خطر بیشتر ابتلا به اکثر انواع آرتریت هستند یا چرا مردان در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به نقرس هستند.
ژنتیک و صفات ارثی
این عامل نیز جز ویژگی های اجتناب ناپذیری است که افراد را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آرتروز زانو قرار می دهد.
افراد برای جلوگیری از ابتلا به آرتروز زانو و پیشرفت آن چه کاری می توانند انجام دهند؟
اگرچه هیچ درمان قطعی برای آرتریت زانو وجود ندارد، اما اقداماتی وجود دارد که میتوانید انجام دهید و می تواند علائم شما را کاهش داده و به طور بالقوه پیشرفت بیماری شما را کاهش دهد و به درمان آرتروز زانو کمک کند.
برای پیشگیری از ابتلا به آرتروز زانو، میتوانید از روشهای زیر استفاده کنید:
حفظ وزن سالم
چاقی یکی از عوامل مهم بروز آرتروز زانو است. با حفظ وزن سالم و کاهش فشار بر زانوها، خطر ابتلا به آرتروز کاهش مییابد.
ورزش منظم و متعادل
انجام ورزشهایی که زانوها را قوی و انعطافپذیر میکنند، میتواند به پیشگیری از آرتروز کمک کند. ورزشهایی مانند شنا، دوچرخهسواری، پیادهروی و تمرینات قویسازی عضلات برای زانو مفید هستند.
آسیبهای زانو
جلوگیری از آسیب روزمره زانوها، مانند سقوط، زمین خوردن، واردشدن ضربههای قوی، مهم است. استفاده از وسایل حمایتی مانند زانوبندها در فعالیتهای ورزشی و حرکتی ممکن است به پیشگیری از آسیب زانو کمک کند.
مراقبت از سلامت عمومی
حفظ سلامت عمومی بدن، از جمله تغذیه مناسب، استراحت کافی، کنترل بیماریهای مزمن مانند دیابت و روماتیسم و مدیریت استرس، میتواند به حفظ سلامت زانوها و کاهش خطر آرتروز زانو کمک کند.
مراجعه به پزشک
اگر علائمی از جمله درد مزمن، تورم و محدودیت در حرکت زانو تجربه میکنید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک میتواند بررسیهای لازم را انجام داده و راهنماییهای خاصی برای پیشگیری از آرتروز زانو به شما بدهد.
سوالات متداول افراد مستعد آرتروز زانو
بله، با پیشروی سن، خطر ابتلا به آرتروز زانو افزایش مییابد. پیر شدن باعث تخریب و ضعف مفاصل زانو میشود.
بله، عمل جراحی قبلی روی زانو ممکن است باعث تغییرات در ساختار زانو شود و خطر بروز آرتروز را افزایش دهد.
ورزشهای سنگین و تنش زیاد روی زانوها ممکن است ریسک بروز آرتروز را افزایش دهند. اما ورزش منظم و متعادل، با قویسازی عضلات و حفظ انعطافپذیری زانو، میتواند به جلوگیری از آرتروز کمک کند.
در نهایت…
افرادی که مستعد ابتلا به آرتروز زانو هستند، شامل افرادی با تاریخچه خانوادگی آرتروز، چاقی، فعالیتهای ورزشی سنگین، آسیبهای قبلی در زانو، تماس با عوامل آلودگی زیست محیطی و عوامل سنی هستند. حفظ وزن سالم، ورزش منظم و متعادل، جلوگیری از آسیب روزمره زانو، مراقبت از سلامت عمومی و مشاوره پزشکی میتواند در پیشگیری از آرتروز زانو مؤثر باشد. همچنین، استفاده از زانوبند در ورزشهایی که فشار زیادی بر زانو وارد میکنند، میتواند به حفظ استحکام زانو کمک کند.