همه چیز درباره درد عصب سه قلو

درد عصب سه قلو یکی از شدیدترین و آزاردهنده‌ ترین دردهای صورت است که اغلب به‌صورت تیر کشیدن یا شوک‌ های ناگهانی و کوتاه‌ مدت بروز می‌کند و این درد در ناحیه گونه، فک، دندان یا اطراف چشم حس می‌شود و حتی کارهای ساده مثل مسواک زدن، خوردن یا لمس صورت می‌تواند آن را تحریک کند، دلیل بروز این درد، تحت فشار قرار گرفتن یا آسیب دیدن عصب سه قلو است و این وضعیتزندگی روزمره فرد را مختل کرده و کیفیت زندگی را به شدت کاهش می‌دهد، اما آیا این درد قابل درمان است؟ چه روش‌هایی برای کنترل یا کاهش آن وجود دارد؟

چه عواملی باعث تحریک درد عصب سه قلو می‌شوند؟

در ابتدا حملات کوتاه و خفیفی را تجربه کنید، اما نورالژی عصب سه قلو پیشرفت کرده و باعث درد طولانی تر و مکرر درد شنوایی می‌شود، نورالژی تریژمینال زنان بیش از مردان را تحت تأثیر قرار داده و بیشتر در افراد بالای 50 سال رخ می دهد.

نورالژی تریژمینال یک بیماری درد مزمن است که بر عصب سه قلو تأثیر می گذارد، که احساس را از صورت به مغز شما منتقل می کند و اگر به بیماری عصب سه قلو مبتلا هستید، حتی تحریک خفیف صورت از جمله مسواک زدن یا آرایش صورت یک درد شدید ایجاد می‌کند، همچنین، بیماری‌هایی مانند ام‌اس (MS)، تومورهای فشاری، ضربه‌های شدید به صورت، عفونت‌های ویروسی مانند زونا و حتی جراحی‌های دندان این عصب را تحریک می‌کنند و عواملی مانند استرس، باد سرد، لمس صورت، جویدن نیز می‌توانند حملات درد را تشدید کنند.

عصب سه قلو چیست؟

عصب سه قلو تامین کننده اعصاب حسی و حرکتی بوده است و نوعی بیماری عصبی مربوط به اختلالات عصب جمجمه‌ای پنجم است که نورالژی تری ژمینال هم خوانده می‌شود و عصب سه شاخه‌ای از مغز را درگیر می‌کند که حواس‌ صورت‌، جمجمه، دندان‌ها، دهان‌ و بینی را پوشش می‌دهد و باعث ایجاد درد مانند درد فرو رفتن شیء نوک‌تیز به بدن را ایجاد می‌کند و گاهی در بعضی افراد باعث ایجاد تیک‌های عصبی، در ناحیه صورت می‌شود.

به دلیل تنوع گزینه های درمانی موجود، داشتن نورالژی سه قلو لزوما به این معنی نیست که شما محکوم به یک زندگی همراه با درد هستید، پزشکان با استفاده از داروها، تزریقات یا جراحی، نورالژی سه قلو را به طور موثر کنترل می‌کنند.

علائم نورالژی تریژمینال کدام اند؟

علائم نورالژی تریژمینال شامل یک یا چند مورد از این الگوها است:

✅ قسمت هایی از درد شدید، هم چون تیرکشیدگی های یا ضربات تکان دهنده که مانند شوک الکتریکی احساس می‌شود.

✅ حملات خود به خودی درد یا حملاتی که در اثر مواردی مانند لمس صورت، جویدن، صحبت یا مسواک زدن ایجاد می شود و حملاتی از چند ثانیه تا چند دقیقه طول می کشد.

✅ اپیزودهای چندین حمله که روزها، هفته ها، ماه ها یا بیشتر به طول می انجامد بعضی از افراد قاعدگی دارند که هیچ دردی را تجربه نمی کنند.

✅ احساس درد و سوزش مداوم که قبل از تکامل در درد اسپاسم مانند نورالژی سه قلو رخ می‌دهد.

✅درد در مناطقی که توسط عصب سه قلو از جمله گونه، فک، دندان ها، لثه ها، لب ها یا کمتر اوقات چشم و پیشانی تأمین می شود.

✅ دردی که هر بار یک طرف صورت را درگیر می کند، هر چند به ندرت ممکن است هر دو طرف صورت را درگیر کند.

✅ درد در یک نقطه متمرکز شده یا به شکل گسترده تری گسترش می یابد.

✅ حملاتی که با گذشت زمان مکرر و شدیدتر می شوند.

✅ گاهی شاهد دردهای ناگهانی در نواحی پیشانی، فک یا گونه خواهید شد، این گونه دردها همان طور که به یک باره شروع می‌شوند، به یکباره هم از بین می‌روند.

توجه داشته باشید:

اگر درد صورت، به ویژه درد طولانی مدت یا عود کننده یا دردی را که توسط مسکن های بدون نسخه تسکین نمی یابد، تجربه می کنید، در اسرع وقت به پزشک متخصص کنترل و درمان درد که در بهترین کلینیک درد در تهران مشغول به فعالیت هستند، مراجعه کنید.

علت وقوع و عوامل تشدید کننده درد عصب سه قلو

جالب است بدانید این درد پیشگیری خاصی ندارد و فقط باید در انجام کارهای روزمره‌تان دقت بیشتری به خرج دهید تا آسیبی به عصب‌ها وارد نشود، چرا که وارد شدن هرگونه فشار به عصب از جمله ضربه زدن به صورت هنگام شستشو، مسواک زدن پرفشار بردندان‌ها، جویدن بد غذا یا آدامس، ماساژ بد صورت، اصلاح آرایش صورت، خندیدن، هوای سرد، وجود بیماری روماتوئید آرتریت، بیماری های التهابی و … می‌توانند، درد عصب سه قلو را به وجود آورند.

نورالژی تریژمینال می تواند در نتیجه افزایش سن رخ دهد، یا مربوط به مولتیپل اسکلروزیس یا اختلالات مشابه باشد که به محافظت از اعصاب خاص به غلاف میلین آسیب می رساند و نورالژی تریژمینال همچنین ناشی از فشرده سازی تومور بر عصب سه قلو است.

برخی از افراد به دلیل ضایعه مغزی یا سایر ناهنجاری ها، نورالژی سه قلو را تجربه می‌کنند و در موارد دیگر، آسیب های جراحی، سکته مغزی یا ضربه به صورت ممکن است مسئول نورالژی عصب سه قلو باشد.

تشخیص درد عصب سه قلو

تشخیص درد عصب سه قلو بر اساس علائم بالینی و تاریخچه بیماری انجام می‌شود و پزشک با انجام مراحل زیر تلاش می‌کند تا به تشخیص درست برسد:

معاینه بالینی

لمس و معاینه قسمت هایی از صورت به پزشک کمک می‌کند تا دقیقا محل درد را تشخیص داده و اگر به نظر می رسد دچار نورالژی سه قلو شده اید کدام شاخه های عصب سه قلو ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند، آزمایشات رفلکس هم چنین می تواند به پزشک کمک کند تا تشخیص دهد علائم شما به دلیل عصب فشرده شده یا بیماری دیگری است.

تصویربرداری مغناطیسی (MRI)

پزشک شما اسکن MRI از سر شما را برای تعیین این که آیا مولتیپل اسکلروزیس یا تومور باعث نورالژی سه قلو شده است، تجویز می‌کند و در برخی موارد، پزشک برای مشاهده عروق و رگ ها و برجسته سازی جریان خون (رگ با تشدید مغناطیسی) رنگی را به داخل رگ خونی تزریق می‌کند.

درد صورت شما به دلیل شرایط مختلفی ایجاد می‌شود، بنابراین تشخیص دقیق مهم است و پزشک شما ممکن است آزمایش های اضافی را نیز در سایر شرایط تجویز کند.

تست های تشدید عصبی

در مواردی که تشخیص هنوز قطعی نیست، پزشک از تست‌های تشدید عصبی مثل تست حساسیت به لمس، سوزش یا تحریک حرارتی استفاده کرده تا عصب‌هایی که درگیر هستند را تشخیص دهد.

درمان درد عصب سه قلو

این بیماری دارای دو روش دارویی و جراحی برای درمان است که در ادامه آن ها را بررسی خواهیم کرد.

درمان با دارو

کاربامازپین، دارویی‌ ضد تشنج‌ است که در درمان‌ درد عصب‌ سه‌ قلو کاربرد دارد و درد را برطرف کرده و باید حتما با غذا مصرف شود، اما بدن بعضی افراد با کاربامازپین ارتباط خوبی برقرار نمی‌کند و به جای آن، برایشان داروی فنی توئین تجویز می‌شود و عصب افراد دیابتی نیز خیلی سریع دچار آسیب می‌شود بنابراین مجبورند درد زیادی را تحمل کنند که داروی گاباپنتین برای رفع دردشان تجویز می‌شود.

داروی باکلوفن گاهی در طول درمان برای از بین بردن یا کاهش درد عصب سه قلو موثر است، برای هر فرد داروی مخصوص به شرایط بدنی‌اش تجویز می‌گردد، بنابراین به صورت خودسرانه مصرف نشوند.

درمان با استفاده از جراحی

در بعضی مواقع آسیب وارد شده به اعصاب بیشتر است و درمان‌های دارویی کارساز نیست، بنابراین باید از جراحی برای درمان استفاده شود و جراحی، شامل روش‌هایی‌ است که یا فشار وارد بر عصب را برمی دارد و عملکرد عصب را حفظ می کند یا عصب را تخریب کرده و با حذف فعالیت عصب، مانع سوء عملکرد آن می شوند، روش های جراحی عبارتند از:

کوآگولاسیون حرارتی با فرکانس های رادیویی

در این روش برای درمان درد عصب سه قلو ضایعه ای حرارتی بر روی عصب سه قلو ایجاد می‌کنند و این عصب در معرض فرکانس‌های رادیویی قرار میگیرد و در این روش درد سریعا برطرف می‌شود.

بر طرف سازی فشار عروق کوچک عصب سه قلو

در این روش با کمک جراحی میکروسکوپی، آئورت را از روی عصب بلند می کنند تا فشار وارده از بین برود، و پروتزی کار می گذارند، که مجددا به مرور فشار وارد نشود.

ایجاد فشار توسط بالون

برای درمان درد عصب سه قلو بالون به مدت یک دقیقه بر ریشه ی عصب فشار وارد کرده تا فشار عروقی وارد بر عصب را برطرف سازد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

زمانی که شما یا یکی از اعضای خانوادتان به همچین دردهایی دچار شدید یا احساس سوزن سوزن شدن این نواحی را داشتید به بهترین فوق تخصص درمان و کنترل درد مراجعه کرده و درمان را شروع کنید و پس از درمان نیز مراقب باشید که دوباره به این مشکل دچار نشوید و به عصب هایتان آسیب دوباره وارد نکنید.

سوالات متداول

در آخر …

درد عصب سه‌ قلو یک اختلال عصبی شدید و آزاردهنده است که در اثر فشردگی عصب یا آسیب به غلاف میلین ایجاد شده و با محرک‌های ساده‌ای مانند لمس یا جویدن تشدید می‌شود، تشخیص دقیق و درمان مناسب، شامل دارو درمانی، روش‌های جراحی یا تکنیک‌های نوین به کاهش درد و بهبود زندگی بیماران کمک می‌کند، همچنین مشورت با پزشک متخصص برای انتخاب بهترین روش درمان ضروری است.