بررسی آسیب های ورزشی و ارائه بهترین شیوه برای درمان آن

درمان آسیب‌های ورزشی یک رویکرد جامع و حیاتی در حفظ سلامت و بازگشت سریع ورزشکاران است. این فرآیند شامل تشخیص، توانبخشی و پیگیری درمانی است. با توجه به تنوع آسیب‌های ورزشی، درمان‌ها نیز متنوع می‌شوند. از روش‌های معمول درمان می توان به استراحت، فیزیوتراپی، تزریقات و داروها، جراحی و استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته اشاره کرد.

احتمال بروز آسیب ورزشی برای ورزشکاران حرفه ای و آماتور وجود دارد. اما ممکن است شدت جراحات و صدمات متفاوت باشد. در اغلب موارد، به دلیل وارد آوردن فشار بیش از حد بر عضلات، احتمال بروز آسیب های ورزشی شدت می یابد.

درمان آسیب‌های ورزشی بازگشت به فعالیت ورزشی را تسریع می‌کند و از طریق تمرینات توانبخشی، استحکام عضلات و افزایش انعطاف‌پذیری، جلوگیری از آسیب‌های مشابه در آینده را فراهم می‌کند.

اهمیت این موضوع سبب شد که ما بررسی آسیب های ورزشی و ارائه بهترین شیوه برای درمان آسیب های ورزشی بپردازیم.

انواع متداول آسیب های ورزشی

آسیب های ورزشی به دو نوع معمولی و حاد تقسیم می شود. آسیب های معمولی غالبا با یک دوره استراحت کوتاه و چند روزه درمان می شوند. اما درمان آسیب های ورزشی از نوع حاد نیازمند مداخلات پزشکی است. در برخی موارد ممکن است شدت این جراحات به اندازه ای زیاد باشد که درمان مناسبی برای آن وجود نداشته باشد.

فرقی نمی کند که شما یک ورزشکار حرفه ای هستید یا فردی که فقط آخر هفته ورزش می کند، همیشه فرصتی برای آسیب دیدگی وجود دارد. هنگامی که دچار آسیب دیدگی ورزشی شده اید، می تواند در برابر آسیب دیدگی مجدد و شرایطی مانند بیماری آرتروز، آسیب پذیرتر شود. دلایل زیادی برای صدمات ورزشی وجود دارد، اما بیشترین علت آن حوادث، ضربه، فشارهای مکرر و گرم نشدن یا کشیدگی نامناسب قبل از ورزش است. در حالی که در هنگام انجام فعالیت های ورزشی ممکن است هر اتفاقی رخ دهد، در زیر به شرح جزئیات متداول ترین آسیب های ورزشی می پردازیم.

پیچ خوردگی یا رگ به رگ شدن

این عارضه غالبا با تورم، کبودی و درد همراه است. اغلب ورزشکاران با این عارضه مواجه می شوند. در صورتی که شدت این عارضه زیاد نباشد به عضله یا تاندون آسیب جدی وارد نشده باشد، استراحت و استفاده از مسکن، مناسب ترین درمان است.

رگ به رگ شدن در صورت کشش بیش از حد یا پاره شدن یکی از رباط ها، که نوار محکم بافتی است و دو استخوان را به هم متصل می کند تا ثبات آنها را فراهم کند. پیچ خوردگی های رایج در مچ پا است و اغلب در اثر زمین خوردن، پیچ خوردن یا ضربه به مفصل است که می تواند در اثر زمین خوردن یا دویدن روی سطوح ناهموار ایجاد شود. علائم پیچ خوردگی شامل تورم، درد و کبودی، محدودیت حرکت در اطراف مفصل و گاهی احساس برآمدگی است که در زمان آسیب دیدگی احساس می شود.

ضربه تاندون آشیل

تاندون آشیل عضلات ساق پا را در پشت ساق پا به پشت پاشنه متصل می کند. اگرچه تاندون آشیل در ورزش هایی که نیاز به حرکت سریع پا به جلو و عقب و پرش دارند، می تواند باعث پارگی تاندون آشیل شود، پارگی تاندون آشیل هم چنین می تواند ناشی از تاندون هایی باشد که به مرور زمان توسط تاندونیت آشیل ضعیف می شوند.

فشارها

تاندون ها بندهای محکم بافت فیبری هستند که عضلات را به استخوان ها متصل می کنند. کشیدگی با عضلات یا تاندون ها اتفاق می افتد، معمولاً پاها ، کشاله ران و باسن بیش از حد کشیده یا پاره می شود. کشیدگی ها می توانند به طور ناگهانی یا با گذشت زمان اتفاق بیفتند و باعث درد ، تورم ، کبودی و محدودیت حرکت و همچنین حساسیت به لمس و ضعف عضلانی ، اسپاسم یا گرفتگی عضلات شوند.

ضربه مغزی

این آسیب در اثر برخورد سر به زمین، تیرک یا حتی وارد شدن ضربه شدید به سر ( در ورزش های رزمی، یا حین رانندگی و موتورسواری) ایجاد می شود. در بسیاری از موارد این آسیب برگشت پذیر است. با این حال ممکن است فرد بر اثر این آسیب مدتی هوشیاری خود را از دست بدهد. سردرد، سرگیجه و اختلال در حافظه کوتاه مدت از عوارض این آسیب هستند.

آسیب به رباط صلیبی قدامی – ACL

از داخل زانو عبور می کند، استخوان ران را به ساق متصل می کند تا ثبات مفصل زانو را ایجاد کند. پارگی ACL در افراد فعال و ورزشکاران شایع است و نتیجه کاهش سرعت ناگهانی دویدن، فرود آمدن بد از جهش یا پرش یا تغییر سریع یا ناگهانی جهت است.

خراش یا بریدگی

این آسیب نیز در اغلب ورزش ها به دلیل زمین خوردن یا برخورد پوست با سطوح تیز ایجاد می شود. در صورتی که پارگی شدید نباشد می توان با استفاده از چسب زخم این آسیب را درمان نمود.

آسیب روتاتور کاف

کاف روتاتور از چهار عضله شانه و تاندون های آن ها تشکیل شده است که انتهای فوقانی استخوان بازو را پوشانده و یک کاف تشکیل می دهد. صدمات روتاتور کاف منبع مشترک درد است و می تواند ناشی از حرکات حاد شانه یا استفاده بیش از حد مزمن باشد.

از آنجا که تاندون ها و عضلات می توانند تحلیل رفته و ضعیف شوند، با افزایش سن خطر پارگی روتاتور کاف افزایش می یابد. علائم می تواند شامل دردی در قسمت جلوی شانه شما باشد که می تواند در کنار بازو گسترش یابد. سفتی، ضعف و مشکل در حرکت دادن بازو می شود.

آسیب به دندان

عضله همسترینگ، ران و از دست دادن آب بدن نیز نمونه ای از آسیب هایی هستند که اغلب ورزشکاران در دوران ورزش با آن مواجه می شوند. البته شدت این آسیب در رشته های مختلف متفاوت است. شیوه درمان نیز با توجه به شدت این عارضه انتخاب می شود.

پارگی مینیسک

منیسک ها ساختارهای غضروفی در مفصل زانو هستند که به عنوان بافر بین استخوان ها عمل می کنند. به همین ترتیب در برابر آسیب پذیری ضعیف هستند و می توانند در هنگام چرخش شدید زانو پاره شوند، به ویژه هنگامی که پا محکم روی زمین بماند و زانو خم شود. علائم پارگی مینیسک می تواند شامل ایجاد صدا در هنگام پارگی مینیسک و هم چنین تورم، درد و گرفتگی باشد که ممکن است طی چند روز افزایش یابد. با پارگی مینیسک، شما قادر به تحمل وزن، راه رفتن صحیح یا صاف کردن زانوی خود نیستید. هم چنین ممکن است متوجه خم شدن، گرفتار شدن یا قفل شدن زانوی خود شوید.

دررفتگی

دررفتگی مفصل اغلب در اثر یک ضربه ناگهانی رخ می دهد، که می تواند استخوان های داخل مفصل را مجبور به جدا شدن غیر طبیعی کند. در حالی که دررفتگی ممکن است در هر مفصلی رخ دهد، زانو، شانه، آرنج، مفصل ران و انگشتان آسیب پذیرترین موارد هستند. به طور خاص شانه می تواند دچار دررفتگی های مکرر شود. برای دررفتگی مفصل، برای قرار دادن مفصل در محل، به مراقبت های اضطراری نیاز است و به دنبال آن چند هفته مراقبت از خود، از جمله بی حرکتی و استراحت بسیار مفید است.

ورم کف پا

ورم کف پا یک وضعیت دردناک پا است که در صورت تحریک یا التهاب بافت همبند در پایین پا، به نام فاسیا کف پا، ایجاد می شود. این بیماری در میان افرادی رخ می دهد که زمان زیادی را روی پاهای خود می گذرانند و در دوندگان شایع است. این وضعیت می تواند باعث درد قابل توجهی در پاشنه پا شود که معمولاً صبح هنگام بیدار شدن از خواب، به دنبال استراحت یا بعد از مدت طولانی روی پاهایتان، بیشتر است.

شکستگی

غالبا در ورزش های رزمی و خشن ممکن است شکستگی ایجاد شود. این شکستگی نواحی مختلف بدن را شامل می شود. دست، پا و بینی عمده ترین نقاط بدن هستند که در حین ورزش دچار شکستگی می شوند.

درمان آسیب های ورزشی

در قسمت قبل با عمده ترین سوانح و آسیب های ورزشی آشنا شدید. قبل از بیان انواع شیوه های درمان آسیب های ورزشی باید به این مورد اشاره کنیم که در صورت عدم درمان یا حتی استفاده از شیوه درمانی نامناسب، نه تنها آسیب های وارد شده به بدن درمان نمی شود، بلکه شدت و وخامت آسیب ها افزایش یافته و ممکن است درمان را بی اثر یا دشوارتر کند. به همین دلیل، پزشک معالج پیش از انتخاب شیوه درمانی، ابتدا به بررسی کلی وضعیت جسمانی بیمار می پردازد. در این مرحله، نوع و شدت آسیب ارزیابی می شود. سپس با توجه به شدت آسیب، درمان مناسب انتخاب می گردد.

استفاده از داروهای مسکن

در اغلب موارد، شدت آسیب های ورزشی چندان زیاد نیست. در نتیجه استراحت و استفاده از مسکن، مناسب ترین درمان در این موارد است. داروهایی مانند ایبوپروفن و پاراستامول عمده ترین مسکن هایی هستند که برای کاهش درد ناشی از آسیب های ورزشی تجویز می شوند. توجه داشته باشید اگر به بیماری های کلیوی یا آسم مبتلا هستید حتما قبل از مصرف دارو، این موارد را به پزشک معالج خود اطلاع دهید. زیرا مصرف ایبوپروفن برای افراد مبتلا به آسم و بیماران کلیوی ممنوع است.

گچ گرفتن یا ثابت کردن عضو آسیب دیده

اگر عضوی از بدن در حین ورزش دچار شکستگی یا دررفتگی شود، پزشک معالج اقدام به گچ گرفتن یا ثابت کردن عضو می نماید. این امر سبب کاهش درد در عضو آسیب دیده می شود. اسپاسم عضلانی یکی از مواردی است که بیمار بعد از آسیب به عضلات از آن رنج می برد. گچ گرفتن یا ثابت کردن عضو سبب می شود میزان اسپاسم بدون کاهش خونرسانی به عضو کاهش یابد. این امر بهبود و ترمیم بافت را سرعت می بخشد.

فیزیوتراپی

یکی از روش های پرکاربرد در درمان صدمات ورزشی، فیزیوتراپی است. این شیوه درمانی کاملا تخصصی است. در نتیجه، برای هر عارضه و آسیب از درمانی خاص استفاده خواهد شد. ماساژ درمانی و انجام تمرینات ورزشی بخشی از برنامه هایی هستند که فیزیوتراپ برای درمان آسیب های عضلانی در بیماران استفاده می کند. البته، این تمرینات حتما باید زیر نظر یک فیزیوتراپ متخصص انجام شود. زیرا اجرای نادرست این حرکات ممکن است سبب وخامت آسیب شود.

تزریق کورتیزون

در برخی موارد ممکن است شدت التهاب ناشی از آسیب های ورزشی بسیار زیاد باشد. در چنین حالتی، تحمل درد برای بیمار غیر ممکن می شود. در چنین مواردی برای کاهش درد و التهاب مفاصل و عضلات از کورتیزون استفاده می شود.

شاک ویو تراپی

یکی دیگر از روش های بدون تجویز دارو در درمان انواع آسیب های ورزشی، شاک ویو تراپی است. در این روش درمانی، یک موج صوتی دارای انرژی زیاد به بافت های ماهیچه ای و اسکلتی منتقل می شود. این روش منجر به بازسازی استخوان، تاندون و سایر بافت های نرم بدن می شود. بلافاصله بعد از انجام این روش، بیمار شاهد بهبود و کاهش درد خواهد بود. تغییرات مثبت حرمتی نیز به سرعت بعد از انجام این روش بدست می آید. تاکنون عوارض جانبی خاصی نیز درمورد استفاده از روش شاک ویوتراپی گزارش نشده است.

مگنت تراپی

در این روش، برای بهبودی آسیب های ورزشی، امواجی از بافت های بدن عبور داده می شود. تلفیق این جریان ها با امواج مغناطیسی سبب ایجاد حرارت می شود. حرارت ناشی از این روش بر سلول های بدن اثر می گذارد. در نتیجه، منجر به کاهش تورم و دردهای عضلانی خواهد شد. این روش سبب افزایش حرکت هموگلوبین های خون، و کاهش میزان کلسترول، اسید لاکتیک و کلسیم در خون می شود. در نتیجه، گردش جریان خون بهبود می باید. همین امر سبب کاهش درد می شود.

لیزر درمانی

برای این که بتوان از دردهای ناشی از آسیب های ورزشی راحت شد، در بافت های اسکلتی از لیزر درمانی استفاده می شود. استفاده از این روش سبب کاهش درد، تورم و اسپاسم های عضلانی می شود. برای تنظیم دوز و شدت پرتوی لیزری عواملی مختلفی مد نظر قرار می گیرند. این عوامل عبارتند از: سن بیمار، عمق آسیب بافتی و مقدار چربی موجود در ناحیه آسیب دیده. در درمان آسیب ها در ناحیه رباط استفاده از لیزر بهترین شیوه است.

پیشگیری از آسیب های ورزشی

✅ توجه داشته باشید قبل از اقدام به انجام تمرینات ورزشی مرتبط حتما باید با انجام نرمش بدن خود را گرم و سپس پس از اتمام تمرین با استفاده از تکنیک های منحصر به فردی بدن خود را سرد کنیدتا ضربان قلب پایین بیاید این گونه می توان از بروز هر گونه آسیب و بدن دردی جلوگیری شود.

✅ اگر در عین حال که سن بالایی دارید به بیماری خاصی نیز مبتلا هستید بهتر است بهتر است قبل از ورزش با پزشک خود مشورت کنید. در نظر داشته باشید چنانچه این موصوع به این مهمی را جدی نگرفته و در چنین شرایطی به صورت خودسرانه ای اقدام به انجام تمرینات ورزشی کنید، عکس این قضیه اتفاق می افتد و ورزش به جای این که بتواند گامی در جهت ارتقای سلامتی شما بردارد برای سلامتی تان مضر خواهد بود و خسارات جبران ناپذیری را برای تان به بار می آورد.

✅ سعی کنید در کنار ورزش، برنامه غذایی سالمی را در پیش بگیرید.

✅ آب فراوان بنوشید تا بدن تان به طور طبیعی پاکسازی شود.

✅ از میزان پروتئین و ویتامین های دریافتی بدن تان اطلاع داشته باشید و به دقت مورد بررسی قرار دهید تا در صورت بروز اسیب جزئی نیز بدن انرژی لازم برای مقابله و ترمیم آن را داشته باشد.

⚡ لازم به ذکر است که بسیاری از آسیب های ورزشی به صورت ناگهانی در طی اتفاقی رخ می دهد و عمدتاٌ قابل پیش بینی نیستند اما با رعایت موارد بالا می توانید تا حدی جلوی بروز آن را بگیرید.

خلاصه

وقوع سوانح در حین ورزش کاملا طبیعی است. در نتیجه، ورزشکاران با آسیب های ورزشی دارای درجات مختلف دست به گریبان هستند. از آنجا که بافت های عضلانی و استخوانی در حین ورزش بیشترین صدمات را متحمل می شوند، در نتیجه درمان آسیب های ورزشی اهمیت بالایی دارد. بررسی آسیب های ورزشی و ارائه بهترین شیوه برای درمان آسیب های ورزشی سبب کاهش دغدغه ورزشکاران خواهد شد.