آرتروز گردن، یک بیماری مزمن است که در آن بافت های مفصل گردن، آسیب دیده یا تخریب شده است. این بیماری به صورت تدریجی و با گذشت زمان، موجب ایجاد تغییراتی در استخوانها و غضروفهای گردن شده و این بیماری شایع باعث درد، محدودیت حرکت و حتی سردرد میشود. اما چه عواملی باعث آرتروز گردن میشوند و چگونه میتوان از پیشرفت آن جلوگیری کرد؟

درمان آرتروز گردن
آرتروز گردن چیست؟
آرتروز گردن یا اسپوندیلوز گردنی یک بیماری فرسایشی و مزمن است که در اثر ساییدگی و تخریب تدریجی دیسکها، مفاصل و استخوانهای ناحیه گردن ایجاد میشود. این وضعیت با افزایش سن رخ میدهد و میتواند باعث درد گردن، سفتی، محدودیت حرکت، سردرد و گاهی فشار روی اعصاب نخاعی شود که منجر به بیحسی یا ضعف در دستها و بازوها میگردد.
عوامل مختلفی مانند افزایش سن، سبک زندگی نامناسب، نشستن طولانیمدت، آسیبهای قبلی و ژنتیک میتوانند در بروز این بیماری نقش داشته باشند.
علائم آرتروز در گردن
در ابتدا بهتر است بدانید که در حالی که آرتروز گردن بیماری شایع است، اما علائم آن در هر فردی با توجه به شرایط فیزیکی و روحی متفاوت است.
بر اساس تحقیقاتی که انجام شده است این عارضه برای اکثر افراد علائمی خاصی ندارد و صرفا زمانی اتفاق می افتد که گردن دچار سفتی و کشیدگی می شود، که این اتفاق نیز می تواند درد شدید یا خفیفی را برای فرد به ارمغان بیاورد که در هر دو صورت ناخوشایند است. حتی امکان دارد در حین انجام فعالیت های روزمره زمانی که برای مطالعه، رانندگی به پایین یا بالا نگاه می کنید، نیز متوجه دردی عمیق می شوید که معمولا با استراحت و دراز کشیدن نیز کمی فروکش می کند.
سایر نشانه های که در هنگام بروز آرتروز گردن ایجاد می شود عبارت اند از:
- احساس سردرد
- ایجاد سر و صدا در هنگام حرکت گردن
- اسپاسم عضلات در گردن و شانه ها
- اختلال در هنگام راه رفتن و انجام فعالیت های ورزشی
- احساس ضعف در ناحیه دست و پا
- بهم خوردن تعادل
نوعی دیگر از علائم آرتروز گردن در افراد نیز وجود دارد که شامل موارد زیر می شود:
رادیکولوپاتی
رادیکولوپاتی بخشی از عصب است که از نخاع اصلی منشعب می شود، نوعی فشار بر ریشه عصب نخاعی است و علائمی مانند درد، ضعف، بی حسی و یا احساس الکتریکی در اندام را ایجاد می کند.
میلوپاتی
یک روند بیماری است که بر نخاع تأثیر می گذارد و با گذشت زمان به آرامی ظاهر می شود. علائم شامل فشرده شدن ریشه عصب نخاع، رادیکولوپاتی، درد، ضعف، بی حسی و … است.
⚡ یک متخصص متبحر در این زمینه می گوید: “آرتروز گردن می تواند ناتوان کننده باشد، به خصوص اگر فشرده سازی نخاع نیز وجود داشته باشد، که منجر به از دست دادن قدرت، هماهنگی و تعادل می شود.
دلایل بروز آرتروز گردن
ستون فقرات گردنی از هفت مهره (استخوان) تشکیل شده است که مانند حلقه های بازی حلقه انداختن، روی هم قرار گرفته اند. حلقه بالایی نیز در قاعده جمجمه قرار دارد.
مانند سایر اعضای بدن، دیسک ها و مفاصل گردن به دلیل فرسودگی تحلیل می روند. آرتروز گردن شامل این تغییراتی است که با گذشت زمان یا به دلیل آسیب دیدگی اتفاق می افتد یک متخصص کنترل و درمان درد در کلینیک درد در تهران می گوید؛ بیشتر افراد ۶۰ ساله و بالاتر یک نوع آرتروز گردن دارند. انواع التهابی آرتروز که به دلیل سیستم ایمنی بیش از حد فعال رخ می دهد، می تواند باعث ابتلا به این عارضه در آن ها شود.
دلایل مختلفی برای بروز این عارضه وجود دارد که عبارتند از:
فرسایش طبیعی
همانطور که در ابتدای مقاله ذکر کردیم، با گذشت زمان، استخوانها و غضروفهای مفصل گردن تحت تأثیر فرسایش طبیعی قرار گرفته و این فرسایش شامل کم شدن ضخامت غضروفها، خشک شدن و تغییر در ساختار آنها خواهد شد.
آسیب و صدمات قبلی
آسیبها و صدماتی که در گذشته در ناحیه گردن وارد شده اند، میتوانند بر روی سلامت مفاصل تأثیرگذار باشند. به عنوان مثال ضربههای قوی، تصادفات یا فعالیتهای ورزشی یا شغلی سخت و … منجر به وارد شدن آسیب به استخوانها و غضروفها شده و در نتیجه آرتروز گردن را به وجود میآورند.
عوامل ژنتیکی
وجود برخی از عوامل ژنتیکی نیز ریسک آرتروز گردن را افزایش می دهد. اگر فردی در خانواده سابقه ابتلا به آرتروز گردن داشته باشد، احتمال ابتلا به این بیماری در فرد بیشتر است.
افزایش سن
با افزایش سن، ریسک ابتلا به آرتروز گردن افزایش پیدا خواهد کرد و با گذشت زمان، فرایند فرسایش و تخریب مفاصل شدیدتر نیز می شود.
سبک زندگی
در برخی از موارد سبک زندگی نیز در بروز این مورد تاثیرگذار است، بدین صورت که فعالیتهایی مانند باربری سنگین، استفاده بیش از حد از گوشیهای همراه و کامپیوتر، نشستن طولانی مدت با قرار دادن گردن در وضعیتی ناصحیح و نادرست و برخی نادرست خوابیدن میتوانند ریسک بروز آرتروز گردن را افزایش دهند.
نحوه تشخیص آرتروز گردن
به منظور تشخیص آرتروز گردن، باید به متخصص متبحر مراجعه کرده و با ارائه شرح حال خود به ادامه معاینات فیزیکی و بالینی بپردازید.
معاینه فیزیکی
پزشک با دقت تمام یک معاینه بدنی برای ارزیابی دامنه حرکت در گردن شما و بررسی رفلکس ها و عملکرد عضلات در بازوها و پاها انجام می دهند. شما را در حال راه رفتن تماشا کرده تا ببینند خللی در راه رفتن شما وجود دارد که بتواند فشرده سازی نخاع شما را نشان دهد.
آزمایشات تصویربرداری
برای به دست آوردن اطلاعات دقیق در مورد محل دقیق و میزان آسیب به ستون فقرات گردنی، آزمایشات تصویربرداری ضروری است. این موارد شامل عکس برداری با اشعه ایکس، توموگرافی کامپیوتری (CT) یا MRI برای نشان دادن استخوان ها، دیسک ها، عضلات و اعصاب گردن و نخاع است.
روشهای پیشرفته
میلوگرافی نحوه تعامل خار و دیسک استخوان با عصب های فردی را نشان می دهد و الکترومیوگرافی نشان می دهد که اعصاب به خوبی سیگنال های ارتباطی بین نخاع و عضلات را دارند.
آزمایش خون
پزشک شما ممکن است آزمایش خون را نیز تجویز کند تا ببیند که آیا شما آنتی بادی یا التهاب سیستمیک دارید که آرتروز التهابی مانند آرتریت روماتوئید، آرتریت پسوریازیس یا اسپوندیلیت آنکیلوزان را نشان دهد.
درمان آرتروز گردن
در بیشتر موارد، درمان آرتروز گردن بدون جراحی است. گزینه های درمان غیر جراحی در زیر ذکر شده است.
دارودرمانی
از داروهای ضددرد می توان برای رفع درد، التهاب و تورم استفاده کرد. داروهایی نظیر آسپرین، ناپروکسن و ایبوپروفن به تسکین درد و کاهش التهاب کمک میکنند. مسکن ها مانند استامینوفن به کاهش دردی خفیف تا متوسط کمک میکنند.
تزریقات مبتنی بر استروئید و بلوک های عصبی
تزریقات یکی از روشهای غیرجراحی و موثر برای کاهش درد و التهاب ناشی از آرتروز گردن هستند. این روش در مواردی که داروهای خوراکی و فیزیوتراپی تأثیر کافی ندارند، توصیه میشود.
اپیدورال
تزریق استروئید اپیدورال جایی است که پزشکان دارو را مستقیما به فضای اپیدورال کانال نخاع اطراف ریشه عصب تزریق می کنند. این دارو ترکیبی از کورتیکواستروئیدها و بی حسی موضعی است که در کنار هم التهاب را کاهش داده و درد را تسکین می دهد.
تزریق کورتیکواستروئیدها
تزریق بیحسی موضعی و کورتیکواستروئیدها مستقیما در مفصل آسیب دیده قرار میگیرد. مفاصل وجهی استخوانهای ستون فقرات را به هم متصل میکنند و به این ترتیب ستون فقرات خم میشود و پیچ میخورد. بیهوشی تسکین موقتی درد را ایجاد میکند و کورتیکواستروئیدها باعث کاهش التهاب در مفصل میشوند.
بلوک عصبی
بلوک عصبی تزریق ماده بی حسی موضعی نزدیک به عصب هدف یا گروهی از اعصاب برای جلوگیری از درد است. باتوجه به جایی که درد دارید انواع مختلفی از آن استفاده میشود. ممکن است با یک تزریق درمان شوید یا به چندین روش درمان بلوک عصبی نیاز داشته باشید.
ورزش
ورزش هایی که شامل کشش، تقویت و بهبود دامنه حرکتی هستند، به کاهش درد کمک میکنند شما باید هنگام انجام تمرینات، گردن خود را به آرامی حرکت دهید، یا حرکات ناگهانی انجام ندهید. در ابتدا ممکن است احساس ناراحتی کنید و باید در صورت افزایش هر گونه درد در گردن، از ورزش کردن دست بکشید.
ورزش سبک مانند پیاده روی، شنا، ایروبیک در آب، دوچرخه سواری، یوگا یا پیلاتس متناسب با این موضوع است و می تواند به بهبود قدرت و انعطاف پذیری کمک کند.
نرمش دادن شانه های خود را نیز فراموش نکنید، چرا که نرمش دادن آنها به تقویت عضلات حمایت کننده از گردن شما کمک می کند.
فیزیوتراپی
در صورتی که دارای درد شدید به علت آرتروز گردن هستید، پزشک فیزیوتراپی را به شما توصیه میکند. فیزیوتراپی برای آرتروز گردن شامل انجام تمرینات خاصی در جهت کمک به تقویت و کشش عضلات ضعیف یا کشیده است و می تواند دامنه حرکت را بهبود بدهد. طول جلسات و برنامه ها متفاوت و متناسب با شرایط تعیین خواهد شد.
نکات مهم در مورد سهولت در درمان آرتزو گردن
- سیگار کشیدن باعث کاهش اثربخشی برخی از داروهایی میشود که برای درمان آرتروز استفاده می٬شوند. و سیگار کشیدن انجام فعالیت هایی را که علائم آرتروز را تسکین میدهند، مانند ورزش دشوار میکند، بنابراین تا جای ممکن پرهیز کنید.
- پشت و گردن خود را در حالی که پشت کامپیوتر نشسته اید، در وضعیت مناسبی قرار دهید، بدین صورت که کامپیوتر خود را در مقابل سطح چشم نگه داشته تا فشاری به ناحیه گردن وارد نشود.
فرق دیسک گردن با آرتروز گردن چیست؟
ویژگی ها | دیسک گردن | آرتروز گردن |
تعریف | بیرونزدگی یا پارگی دیسک بین مهرههای گردنی که به اعصاب فشار میآورد. | تخریب تدریجی مفاصل و غضروفهای گردنی به دلیل فرسایش. |
علت | فشار بیشازحد، حرکات نامناسب، افزایش سن، آسیب یا تصادف. | افزایش سن، ساییدگی مفاصل، التهاب، و کاهش مایع مفصلی. |
علائم | درد گردن، بیحسی یا گزگز در بازوها و انگشتان، ضعف عضلانی، سردرد. | درد مزمن گردن، خشکی و محدودیت حرکت، صدا دادن گردن هنگام چرخش. |
میزان درد | درد شدید، ناگهانی و تیرکشنده که به دست و شانه منتشر میشود. | درد خفیف تا متوسط که بهتدریج بدتر میشود. |
تشخیص | MRI، سیتیاسکن، نوار عصب و عضله. | رادیوگرافی (X-ray)، MRI، معاینه بالینی. |
درمان | استراحت، فیزیوتراپی، تزریق استروئید، در موارد شدید جراحی. | داروهای ضدالتهاب، فیزیوتراپی، ورزشهای اصلاحی، تزریقات، تغییر سبک زندگی. |
خطرات آرتروز گردن
- درد مداوم گردن
- سفتی و مشکل در چرخش گردن.
- ایجاد درد، بیحسی یا ضعف در بازوها و دستها.
- تنگی کانال نخاعی، مشکلات حرکتی و اختلال در تعادل.
- سردردهای تنشی ناشی از التهاب گردن.
- اختلال در تعادل
سوالات متداول
از داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا دیکلوفناک استفاده میشود. در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است کورتیکواستروئیدها یا شُلکنندههای عضلانی تجویز کند.
مصرف مواد غذایی ضد التهابی مانند امگا-۳، سبزیجات و غذاهای غنی از کلسیم به کاهش التهاب و حمایت از سلامت مفاصل کمک میکند.
در نهایت…
آرتروز گردن یک بیماری فرسایشی است که باعث درد مزمن، سفتی و محدودیت حرکت گردن میشود. با وجود اینکه این بیماری درمان قطعی ندارد، اما درمانهای مختلف از جمله دارو، فیزیوتراپی، ورزشهای اصلاحی و در موارد شدیدتر تزریقات علائم را کاهش میدهد. پیشگیری و تغییرات سبک زندگی نیز نقش مهمی در کنترل آرتروز گردن دارد.